بررسی نقش نیتریک اکساید در گشادی عروق کرونر حاصل از عصاره پاغازه (falcaria vulgaris) در قلب مجزای موش صحرایی

زمینه و هدف: گیاه غازیاقی یا پاغازه falcaria vulgaris به شکل سنتی بویژه در غرب کشور به شکل خوراکی و به عنوان دارو مصرف می شود. در مطالعه قبل اثر گشادکنندگی رگ عصاره پاغازه نشان داده شده است. مطالعه حاضر جهت بررسی بیشتر اثر گشادکنندگی رگ ناشی از عصاره آبی الکلی گیاه پاغازه و مطالعه نقش نیتریک اکساید بعنوان یکی از مهمترین مکانیسمهای اتساع عروقی و نیز بررسی آسیب احتمالی سلولی آن در قلب مجزا شده رت انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از رت های نر بالغ از نژاد nmri استفاده شد. قلب هر یک از حیوانات مطابق روش لانگندورف تحت پرفیوژن با فشار ثابت قرار گرفت. عصاره گیاه به روش خیساندن در اتانول 70% تهیه شد. آزمایشات در 3 گروه انجام گردید. در یک گروه (8=(n به ترتیب مقادیر 2/0، 1 و 5 میکروگرم در میلی لیتر عصاره به مدت 5 دقیقه به قلبها انفوزیون گردید و پارامترهای قلبی اندازه گیری و ثبت گردید. در گروه دوم (8=(n به ترتیب مقادیر 15 و 5/22 میلی گرم با فواصل ده دقیقه ای به صورت تزریق یکجا (bolus) تجویز شدند. در حضور lname مقادیر یاد شده مجددا تجویز گردید. در گروه سوم (7=(n از ابتدا lname انفوزیون شد و مقادیر فوق الذکر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است انفوزیون مقادیر 2/0، 1 و 5 میکروگرم در میلی لیتر عصاره به صورت معنی داری (p<0.001) سبب افزایش جریان مایع کرونری در دقایق سوم تا پنجم پس از انفوزیون می شود. همچنین میزان جریان مایع از عروق کرونر پس از تجویز دوز 15 میلی گرم از 63/0±58/10 به 51/0±76/13 میلی لیتر در دقیقه و پس از تجویز دوز 5/22 میلی گرم از 52/0±66/9 به 64/0±18/12 میلی لیتر در دقیقه به صورت معنی داری افزایش یافته است (p<0.05). در حضور lname نیز این افزایش معنی دار (p<0.05) دیده شد و حاکی از آن است که مکانیسم نیتریک اکساید در این رابطه نقشی ندارد. میزان ldh آزاد شده پس از تزریق bolus دوزهای 15 و 5/22 اندازه گیری شد و اختلاف معنی داری با مقدار کنترل نداشتند. نتیجه گیری: در مجموع تأثیر گشادکننده عروق کرونری عصاره آبی الکلی گیاه پاغازه بر قلب در مطالعه حاضر قابل تاکید می باشد. با توجه به زمان طولانی تر و محدوده وسیع تر مقادیر عصاره که به صورت انفوزین بر قلب جدا شده اثر داده شده است می توان بی ضرری آن را مد نظر قرار داد. همچنین نظر به اینکه استفاده از عصاره، سبب افزایش ldh آزاد شده از قلبها نشد می توان گفت اثر سمی بر سلولهای قلب ندارد. با توجه به عدم تأثیر نیتریک اکساید در گشادی رگ ناشی از عصاره، بررسی نقش مکانیسم های دیگر در این خصوص توصیه می گردد. وصول مقاله: 19/10/87 اصلاح نهایی: 24/1/88 پذیرش مقاله: 10/3/88